"De Poort" kerk van Den Burg is nog een vrij jong kerkgebouw, is op 6 juni 1948 geďnstitueerd en is voortgekomen uit de gereformeerde kerk van Oosterend.

In 1948 durfden 50 gezinnen en 8 alleengaanden, verdeeld in 100 belijdende leden en 127 doopleden, het aan om de instituering aan te vragen. Al spoedig kwamen er plannen om een nieuwe kerk en pastorie te gaan bouwen, maar zo kort na de oorlog waren er nog heel veel beperkende bouwmaatregelen. Op 7 maart 1950 werden we erfgenaam van het gebouw van de Gereformeerde Kerk in Hersteld Verband uit Oosterend en deze moest worden overgeplaatst naar Den Burg. Na een jaar touwtrekken met de burgerlijke overheid werd op 30 juli 1951 de eerste steen gelegd van het huidige kerkgebouw en op donderdag 21 februari 1952 om half acht 's avonds werd de kerk in gebruik genomen.

Als gemeente voelden wij ons heel rijk. Toch waren we een hulpbehoevende kerk. Dit heeft tot en met 1972 geduurd. In 1973 is onze steunaanvrage afgewezen en moesten we ons zelf bedruipen. Die uitdaging is door de gemeente aanvaard. Daarna kwamen plannen voor een nieuw gemeentecentrum en reeds in 1973 kon dit met geldelijke steun en man-vrouwkracht uit de gemeente, gerealiseerd worden. Op 7 juni 1998 mochten wij in een kerkdienst en daarna in een gezellige bijeenkomst in dankbaarheid gedenken dat onze gemeente vijftig jaar geleden zelfstandig is geworden.

De predikanten van onze kerk tot nu toe:

Kerkgebouw "de Burght":

Interieur
In de loop der jaren is de kerk nogal eens veranderd. Veel dingen zijn van plaats veranderd of zelfs helemaal uit het interieur verdwenen. In haar “katholieke tijd” had de kerk drie altaren : het Heilig Sacraments-altaar, het Sint Anna-altaar en het Heilig Kruis-altaar, verder had de kerk een Christusschrijn.

We weten dit uit oude archiefstukken zoals gildereglementen en schuldbekentenissen aan de drie altaren. In de “Geuzentijd” zijn deze altaren vernield. Door het oorlogsgeweld in 1945 zijn ook veel kostbare zaken verdwenen waaronder het koperen koorhek, diverse wapenborden en kaarsenstandaards. Bij de na-oorlogse restauratie van de kerk verdween de omloop en werd de kansel één zuil dichter naar de oostmuur geplaatst. Hoe de kerk er in de dertiger jaren heeft uitgezien is goed te onderscheiden op een foto in de kerkenkamer.
 

Het doopvont, dat vermoedelijk uit de 10e of 11e eeuw stamt, is gemaakt van Bentheimer zandsteen en een koperen bekken. De vier kopjes op het doopvont symboliseren de vier paradijsstromen: de Tigris, de Eufraat, de Pison en de Gichon. Ook dit doopvont is tijdens “de Russenoorlog” zwaar beschadigd maar is daarna fraai gerestaureerd.

Restauratie historisch torenuurwerk (05-2015)

Dankzij de inzet van Jan van Groenigen en Gijs Bouw is het oude uurwerk van De Burght weer in volle glorie te bewonderen voor wie de toren beklimt.

 

Op 25 april is het uurwerk in gebruik genomen door vertegenwoordigers van fondsen de restauratie mogelijk maakten.



Het uurwerk is geplaatst op een tussenzolder van de kerktoren. Hier zijn ook een kleine luidklok en een wijzerplaat aangebracht zodat het uurwerk ook daadwerkelijk alle originele functies kan vervullen. De wijzerplaat is in oude stijl opnieuw gemaakt en heeft zoals bij de oude uurwerken gebruikelijk was, maar een wijzer. Voor de gewichten zijn naar historisch voorbeeld, ongeveer 70 kilo zware veldkeien gebruikt. Onder de veldkeien ligt een stapeldakpannen, een oude vorm van valdemper, mocht het gewicht loskomen voorkomt dit dat het door de zoldervloer heen kan slaan. De gewichten voor het uurwerk en de luidklok moeten apart met de hand worden opgewonden. Door de aangepaste ophanging van de gewichten moet dit nu om de ongeveer acht uur herhaald worden.

Aan de hand van een aantal kenmerken denken deskundigen van de Stichting tot behoud van het Torenuurwerk dat het uurwerk tussen 1530 en 1570 moet zijn gemaakt. Dit betekent dat het daarmee een van de oudste nog in originele staat verkerende torenuurwerken van ons land is. Het torenuurwerk werd in 1933 buiten bedrijf gesteld omdat de nauwkeurigheid te wensen overliet en het in bedrijf houden teveel mankracht vergde. De toren van de Burght is een van de zeer weinige plekken in Nederland waar een dergelijk waardevol torenuurwerk, op zijn oorspronkelijke plaats, kan worden getoond aan het publiek.

Het uurwerk dateert dus van voor de reformatie, daarom waren ook vertegenwoordigers van de Rooms Katholieke parochie uitgenodigd. Voor de feitelijk ingebruikname ging Jan van Groenigen in op de geschiedenis van de tijdmeting en het uurwerk. Hierover is ook een videopresentatie gemaakt die tijdens de openstelling van de toren bij het uurwerk draait.

Restauratie historisch torenuurwerk (04-2015)
De restauratie van het historische uurwerk uit de toren van de Burght verloopt voorspoedig. Naar verwachting zal het torenuurwerk in de 2^e week van april teruggeplaatst worden in de toren. In een aantal regionale en plaatselijke kranten is de afgelopen maanden reeds de nodige aandacht aan deze restauratie besteed. Aan de hand van een aantal kenmerken denken deskundigen van de Stichting tot behoud van het Torenuurwerk dat het uurwerk tussen 1530 en 1570 moet zijn gemaakt. Dit betekent dat het daarmee een van de oudste nog in originele staat verkerende torenuurwerken van ons land is. Het torenuurwerk werd in 1932 buiten bedrijf gesteld omdat de nauwkeurigheid te wensen overliet en het in bedrijf houden teveel mankracht vergde. De toren van de Burght is een van de zeer weinige plekken in Nederland waar een dergelijk waardevol torenuurwerk, op zijn oorspronkelijke plaats, kan worden getoond aan het publiek (torenklimmers). Vanaf de 14^e eeuw deden de mechanische uurwerken langzaam hun intrede in de (kerk)torens van verschillende steden. De aanschaf van een torenuurwerk bracht belangrijke economische voordelen en verschafte status aan een stad. Om de betekenis die deze uurwerken destijds voor de samenleving hadden inzichtelijk te maken is een korte audiovisuele presentatie gemaakt.  Deze presentatie behandelt de ontwikkeling van de tijdmeetkunde in het algemeen en de ontwikkeling van mechanische (toren)uurwerken in het bijzonder. De presentatie zal worden vertoond op een monitor die opgesteld staat nabij het torenuurwerk. De laatste jaren waren de inkomsten uit het torenklimmen een van de belangrijkste inkomstenbronnen voor onze Protestantse Gemeente. Met het gerestaureerde torenuurwerk verwachten we het bezoek aan de toren nog aantrekkelijker te maken. Wij denken hiermee de inkomsten op peil te kunnen houden en zo mogelijk te doen toenemen. Voordat het torenuurwerk op 25 april a.s. in aanwezigheid van een aantal direct betrokkenen in gebruik zal worden gesteld willen we onze gemeenteleden/torenwachters op zondag 19 april (na de kerkdienst) in de gelegenheid stellen het torenuurwerk te bekijken. De initiatiefnemers voor deze restauratie, te weten oud-kerkrentmeesters Jan van Groenigen en Gijs Bouw, zullen dan aanwezig zijn om vragen te beantwoorden/uitleg te geven. Voor de ouderen onder ons die niet in staat zijn naar boven te klimmen zullen foto’s en/of een korte film van het torenuurwerk worden getoond. De torenwachters zullen zo nodig nog apart worden geďnstrueerd.

De restauratie (kosten ongeveer 25.000.- euro) werd mogelijk gemaakt  door financiële bijdragen van  o.a. het Texelfonds, Stift, Stichting samen Een Texel, Cultuurfonds Noord-Holland, de TESO en de Gemeente Texel.  Het Texelfonds heeft in de afgelopen jaren fors bijgedragen aan de restauratie van diverse kerkgebouwen op Texel. Op verzoek van het Texelfonds zal in het volgende kerkblad een artikel  worden geplaatst over het ontstaan en functioneren van het Texelfonds.